Սեպտեմբերի 24-28
Հոդված առաջին. դասարանում քննարկելուց առաջ առանձնացնել այն փոքրիկ խրատը, որը ձեզ օգտակար կլինի կյանքում:
Սիրուն մանկիկ, կայտառ մանկիկ, օր մը դուն ալ պիտի մեծնաս ու մարդ դառնաս: Քեզի մէկ պզտիկ խրատիկ մը տամ:
Միտքդ մարզէ ազնիւ գիտութիւններով եւ մաքուր գեղարուեստով: Իմաստունի ծովածաւալ միտքէն որսա՛ գիտութիւն եւ գեղարուեստագէտի սիրտէն բարի բարի զգացումներ: Գրքերն ու ձայները մեռած հոգիներու մտքի ու հոգու տապաններն են:
Հետեւէ բնութեան դպրոցին. միտքդ բաց ու կարդա՛ անոր ծով միտքը, որու մի կաթիլն է քո մէջ Արարչի շնորհած ձիրքը. սիրտդ բաց եւ թող արձագանգէ հոն նորա խորհրդաւոր ու գաղտնի ձայները, զի քո սիրտն այլ անոր անեզր ձորի մէկ փոքրիկ ձորեկն է, որ շնորհել է քեզ երկինքը` հոն պաշարելու ազնիւ ազնիւ զգացումներ:
Կարդա՛ բնութեան գիրքը, որ կարելի չէ ո՛չ մէկ բանով գրել, ո՛չ մէկ ձայնով արձանագրել, ո՛չ մէկ գոյնով նկարել եւ ո՛չ մէկ գործքով դրոշմել…: Բնութեան երեւոյթներն անհունապէս յեղյեղուկ են. այնտեղ կեանք կայ, որ չէ կարելի անկենդան տառերով ու ձայներով, գրիչներով ու բրիչներով, վրձիններով ու չափերով դրոշմել-պարփակել. նա նման է արշալոյսին, միշտ թարմ, միշտ նոր, միշտ կենդանի, միշտ կենսատու, միշտ մայր ու ծնող մտքի ու սրտի եւ քեզի պէս մանուկներու նման միշտ մանուկ ու պարզուկ:
Սիրուն մանկիկ, պայծառ մանկիկ, սիրէ բնութիւնը…
Կարդա՛ բնութեան գիրքը, որ կարելի չէ ո՛չ մէկ բանով գրել, ո՛չ մէկ ձայնով արձանագրել, ո՛չ մէկ գոյնով նկարել եւ ո՛չ մէկ գործքով դրոշմել…:
Իմ կարծիքով այս խրատի իմաստը այն է, որ նա պետք է կյանքը նայի կյանքը իր տեսանկյունից և իմանա, որ ամեն մարդ ունի իր տեսանկյունը և ամեն մեկի համար հնարավոր է ճիշտ լինի ուրիշ և դրա համար դու իրավունք չունես վիճելու նրա հետ: Այս խրատը ուսուցանում է, որ պետք է լինի իր բնությանը ուշադիր լինի մաքուր պահի և պահպանի: Պետք է հաճախ շփվի բնության հետ, թե դա ինչպես կլինի թող դա արդեն նա որոշի: Ես անձամբ բնությանը նայում եմ իմ տեսանկյունից հիմնականում ծառերը, քարերը նմանացնում եմ տարբեր բաների, բայց հասկանալով, որ դա քար է: Ես չգիտեմ ինչ են պատկերացնում մարդիկ ես բնություն բառը լսելով պատկերացնում կենդանիներ նրանց բնակավայրը և երկրորդական նոր մտածում եմ, որ դա հնարավոր է լինի կանաչ անտառ, որտեղ ամեն քայլափոխին կարող ես տեսնել բերքատու ծառեր կամ գեղեցիկ ծաղիկներ: