Դասի հղումը

1. Բնութագրել Ֆրանսիայի աշխարհագրական դիրքը:

Ֆրանսիան ունի շատ հարմար աշխարհագրական դիրք: Աշխարհագրական դիրքի առավելություններից մեկը հենց նա է, որ նրա բոլոր հարևանները Եվրամիության անդամ և զարգացած երկներ են: Մյուս առավելությունը այն է, որ Ֆրանսիան շրջապատված է երկու անգամ ավելի երկար ծովային սահմաններով քան ցամաքային:

1. Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել, Ֆրանսիայի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:                                                                                                                      Ֆրանսիային շրջապատող երկրներն են Իսպանիան, Շվեյացարիան, Իտալիան, Գերմանիան և Բելգիան:                                                                                                                                      Իսկ ողողող ջրային ազաններն են Բիսկայան ծոցը, Միջերկրական ծովը և Լա մանշը:
2. 

Տնային առաջադրանք

Հայոց Լեզու

Հայոց լեզու

Ստորոգյալ

Իմ ուսուցիչները

Ուսուցիչ բառը լսելիս շատ մարդիկ պատկերացնում են իրենց դպրոցի ուսուցիչներին, որոնք սովորեցնում են կոնկրետ առարկա: Բայց ուսուցիչ բառը բացի դրանից ունի ևս մեկ իմաստ, ուսուցիչ ես համարում եմ այն մարդուն, որն ինձ բացի առարկայից կսովորեցնի ինչպես ճիշտ ապրեմ կյանքս, ինչպես ճիշտ ծախսեմ ժամանակս, այն մարդը, ով ինձ կսովորեցնի շնորհք, պահելաձև, մարդ ով ինձ կօգնի և կսովորեցնի ինչպես հաղթահարել դժվարությունները: Երևի հասկացաք ովքեր են նրանք, այո՛, նրանք իմ ծնողներն են, այո, ոչ թե նրանցից մեկը այլ հենց երկուսն էլ, որովհետև ես  նրանց մեջ չեմ կարող դնել տարբերություն, որքան մեկին եմ սիրում, այնքան մյուսին, որքան մեկն է իմ համար արել ինչ-որ բան, այնքան էլ մյուսը: Իմ կյանքի գլխավոր ուսուցիչներն են հենց նրանք, վստահ եմ կյանքում չեմ կարող որևէ մեկից այդքան բան սովորել, ինչքան նրանցից յուրաքանչյուրից: Սովորաբար ոչ մի ուսուցչիս (դպրոցի) չեմ կարողանում  ուշադիր և հետաքրքրությամբ լսել, դա չի նշանակում, որ ուսուցիչները վատն են, գուցե ես այնքան ուշադիր չեմ, բայց երբ նույն թեման պատմում է մայրս կամ հայրս, նրանց պատմելաձևից, ոգևորվածությունից, չես կարող չլսել և ուշադրություն չդարձնել: Նրանց ամեն մի խոսք կարող է լինել խորհուրդ, թե ինչպես ապրեմ կամ պահեմ ինձ: Հաճախ են ջղայնանում վրաս, բայց հիմանականում սխալ պահելաձևիցս է և հենց այդ ջղայնությունը մեծ խորհուրդ է պահելաձիս կամ ապրելաձևիս համար:

Սեպտեմբերի 24-28

Հոդված առաջին. դասարանում քննարկելուց առաջ առանձնացնել այն փոքրիկ խրատը, որը ձեզ օգտակար կլինի կյանքում:

Սիրուն մանկիկ, կայտառ մանկիկ, օր մը դուն ալ պիտի մեծնաս ու մարդ դառնաս: Քեզի մէկ պզտիկ խրատիկ մը տամ:

Միտքդ մարզէ ազնիւ գիտութիւններով եւ մաքուր գեղարուեստով: Իմաստունի ծովածաւալ միտքէն որսա՛ գիտութիւն եւ գեղարուեստագէտի սիրտէն բարի բարի զգացումներ: Գրքերն ու ձայները մեռած հոգիներու մտքի ու հոգու տապաններն են:

Հետեւէ բնութեան դպրոցին. միտքդ բաց ու կարդա՛ անոր ծով միտքը, որու մի կաթիլն է քո մէջ Արարչի շնորհած ձիրքը. սիրտդ բաց եւ թող արձագանգէ հոն նորա խորհրդաւոր ու գաղտնի ձայները, զի քո սիրտն այլ անոր անեզր ձորի մէկ փոքրիկ ձորեկն է, որ շնորհել է քեզ երկինքը` հոն պաշարելու ազնիւ ազնիւ զգացումներ:

Կարդա՛ բնութեան գիրքը, որ կարելի չէ ո՛չ մէկ բանով գրել, ո՛չ մէկ ձայնով արձանագրել, ո՛չ մէկ գոյնով նկարել եւ ո՛չ մէկ գործքով դրոշմել…: Բնութեան երեւոյթներն անհունապէս յեղյեղուկ են. այնտեղ կեանք կայ, որ չէ կարելի անկենդան տառերով ու ձայներով, գրիչներով ու բրիչներով, վրձիններով ու չափերով դրոշմել-պարփակել. նա նման է արշալոյսին, միշտ թարմ, միշտ նոր, միշտ կենդանի, միշտ կենսատու, միշտ մայր ու ծնող մտքի ու սրտի եւ քեզի պէս մանուկներու նման միշտ մանուկ ու պարզուկ:

Սիրուն մանկիկ, պայծառ մանկիկ, սիրէ բնութիւնը…

 

 

Կարդա՛ բնութեան գիրքը, որ կարելի չէ ո՛չ մէկ բանով գրել, ո՛չ մէկ ձայնով արձանագրել, ո՛չ մէկ գոյնով նկարել եւ ո՛չ մէկ գործքով դրոշմել…:

Իմ կարծիքով այս խրատի իմաստը այն է, որ նա պետք է կյանքը նայի կյանքը իր տեսանկյունից և իմանա, որ ամեն մարդ ունի իր տեսանկյունը և ամեն մեկի համար հնարավոր է ճիշտ լինի ուրիշ և դրա համար դու իրավունք չունես վիճելու նրա հետ: Այս խրատը ուսուցանում է, որ պետք է լինի իր բնությանը ուշադիր լինի մաքուր պահի և պահպանի: Պետք է հաճախ շփվի բնության հետ, թե դա ինչպես կլինի թող դա արդեն նա որոշի: Ես անձամբ բնությանը նայում եմ իմ տեսանկյունից հիմնականում ծառերը, քարերը նմանացնում եմ տարբեր բաների, բայց հասկանալով, որ դա քար է: Ես չգիտեմ ինչ են պատկերացնում մարդիկ ես բնություն բառը լսելով պատկերացնում կենդանիներ նրանց բնակավայրը և երկրորդական նոր մտածում եմ, որ դա հնարավոր է լինի կանաչ անտառ, որտեղ ամեն քայլափոխին կարող ես տեսնել բերքատու ծառեր կամ գեղեցիկ ծաղիկներ:

 

 

 

 

 

Դերենիկ դեմիրճյան

«Գիրք ծաղկանց»

Մաշի ձեռս, դառնա ի հող,
Գիրս մնա հիշատկող։
(Միջնադարյան)

Պատմվածքը ներբեռնել այստեղից.  Գիրք ծաղկանց:

Կարդալ պատմվածքի առաջին հատվածը (մինչև … փոքրիկ Զվարթը):

• Բնութագրիր Զվարթին:

Զվարթի մի բարի տղա էր ով կյանքը տեսնում էր ավելի պայծառ և շքեղ: Տեսնում էր աշխարհը ինչպես երազ և ուրիշ ձև չեր պատկերացնում: Ամբողջ գյուղը մտածում էր, որ նա ունի հոգեկան խանգարումներ, բայց դա այդպես չէ ուղակի նա ուներ վառ երևակայություն և ունակություն տեսնել աշխարհը լրիվ ուրիշ տեսանկյունից:

• Բնութագրիր հասարակությանը, որտեղ ապրում էր Զվարթը:

Նա ապրում էր մի գյուղում շրջապատված չար և չարամիտ մարդկանցով ովքեր չէին ուզում հասկանալ տղային և շուտ իր արտահայտած սխալ մտքերից հետո նրան ծեծում էին կամ մտածում, որ տղային պետք է բուժել, որովհետև նա ունի հոգեկան խանգարումներ:

Կարդալ պատմվածքի երկրորդ հատվածը (մինչև … ու անդունդների նիշերով):

• Ինչպե՞ս կբացատրես վանահոր հասցեին ասված այս արտահայտությունը՝  նա «հոգևորաց» չէ, այլ «մարմնավորաց» է: Ինչո՞վ էր նա տարբերվում մյուս վանականներից:

Վանահայրը մտածում էր, որ նրա մեջ չկա հոգի նա ուղակի մարդ է ով ունի մարմին և վերջ:

• Կարո՞ղ ես արևելահայերեն դարձնել (թեկուզ՝ մոտավոր) վանահոր խոսքերը. Կառուցումն է աշխարհն և աշխատք շինողական… Կառուցումն է քաղաքն, կառուցումն՝ խոսքն, կառուցումն՝ միտք… Աշխատ առնե բնությունն, կառուցանե ծառն, շինարարն մրջյունն։ Եղեք և դուք կառուցողք և շինարարք, որպես մարդիկք երկրի, սիրեցեք աշխատք, զի կառուցումն և աշխատք սուրբ են… Չքանա բռնություն, փոշիանան գահք և թագավորությունք և մնա շինարարն:
• Քո կարծիքով կառուցելն ինչու՞ է ամեն ինչից վեր դասում:

Որո

Կարդալ պատմվածքի երրորդ հատվածը (մինչև … թաղեցին քարե գաղտնարանում):

• Դուրս գրել անհասկանալի բառերը և բացատրել բառարանի օգնությամբ:
• Ինչ էր փորձում քարոզել Զվարթը:
• Ինչու՞ է նախանձը, սահմանափակը փորձում միշտ փակել Սիրո ճանապարհը:

Կարդալ պատմվածքը մինչև վերջ:

• Ի՞նչ են խորհրդանշում ծաղիկները Զվարթի գրքում:
• Թվարկիր, թե ըստ պատմվածքի, գիրքը ի՞նչ դեր կարող է կատարել մարդու կյանքում: Ո՞րի հետ ես դու համաձայն.ինչու՞:
• Մեկնաբանիր վերնագիրը:

«Հին ամրոցը»

«Հին ամրոցը»

Իմ կարծիքով այս պատմության ասլեինքեր այն, որ երբեք ուրիշ բանով շեղվելիս չպետք է մոռանաս քոնը: Օրինակ՝ այս դեպքում մարդիկ գնացին աշխարհում արդարություն ապահովելու համար և ընդհանրապես չմտածեցին թե ինչ կարող է լինել իրենց ամրոցի հետ, նրանք որոշեցին չպաշտմանել և այդպես անտեր թողել և գնացել էին ամրոցից: Այդ մտքի հետ ես համաձայն եմ, որովհետև մարդ եթե ձգտում է ինչոր բանի և հասնում է հաջողության չպետք է մոռանա դրա մասին, որպեսզի օրերից մի օր նրա հաջողությունը նույնպես չփչացնեն:

Համբերանքի չիբուխը

Կարդալ տրված պատմվածքները, դուրս բերել ասելիքը:

«Համբերանքի չիբուխը»

Էս աշխարքւում գլխավոր բանը ուրախասիրտ ըլնելն է։

Օհան ամին մտածում էր, որ մարդ պիտի միշտ ուրախ և ուրախասիրտ լինի: Միշտ պետք է գոհ լինի իր ունեցածից, գոհ լինի նրանից ինչ նրան Աստված է պարգևել: Ես համաձայն եմ Օհան ամու ամու ասածի հետ, որովհետև այն ինչին մարդը արժանի Աստված նրան կպարգևի:

Մարդը աշխարհից ոչին չի տանելու իր հետ՝ հետևաբար մարդու միակ անելիքը ուրախ լինելն է:

Իմ կարծիքով Օհան ամին այս խոսքերով ուզում էր ասել, որ կյանքը անվերջ չէ և մենք մեր հետ աշխարհից ոչինչ չենք տանելու դրա համար լավ է վայելենք այս կյանքը, լինենք ուրախ և ինչքան հնարավոր է քիչ տխրենք: Ես  Օհան ամու մտքի հետ լիովին համաձայն եմ և ես անձամբ փորձում եմ հենց այդպիսին լինել նաև խորհուրդ եմ տալիս ձեզ:

 

Պատմություն

1.Ի՞նչ է մանուֆակտուրան: Ինչո՞վ էր այն տարբերվում միջնադարյան արհեստանոցից

ձեռքի աշխատանքը կոչվում է մանուֆակտուրա,այն ծագել է 16 դարի կեսերին Արևմտյան Եվրոպայում և մինչև 18 դարի վերջին երեսնամյակը եղել է արտադրության կազմակերպման իշխող ձևը։Նրանք փոխարինել է մեքենայական արտադրություն:

2.Ո՞ր երկրներում առաջինը ստեղծվեցին մանուֆակտուրաները

առաջին անգամ մանուֆակտուրան ստեղծվեց Անգլիայում,հոլանդիայում և ֆրասիայում ապանաև Եվրոպայի մյուս երկրներում:

3.Փաստերով ցույց տվեք,որ մանուֆակտուրաների առաջացումը նպաստեց աշխատանքի արտադրողականության աճին և տեխնիկական առաջընթացին:

Երբ Եվրոպայում սկսեց մարդկանց թիվը զգալիորեն աճել ստեղծվեց մանուֆակտորան, և մարդիկ սկսեցին աշխատել,որպեսզի կարողանան ընտանիք պահել: Ունևորները մեծ ներդրումներ արեցին:Եվ եթե մենք հիմա ունենք մեքենաների արտադրությունը կարող ենք ասել,որ դա մանուֆակտուրանների շրոհիվ է,որովհետև ամեն ինչ հաջորդաբար է, չի կարող լինել օրինակ՝ խնձոր առանց ծառի:

4.XVII-XVIII դարերում Ինչ գործոններ խթանեցին գյուղատնտեսության զարգացմանը:

Գյուղատնտեսությանը խանգարեց արդունաբերությունը:Բոլորը սկսեցին զբաղվել մանուդակտուրաներով,մեքենաների արտադրությամբ:

5.Ինչ է արդյունաբերական հեղաշրջումը: Որ երկրում և երբ առաջինը տեղի ունեցավ արդունաբերական հեղաշրջում:

Արդյունաբերական հեղափոխություն — ձեռքի աշխատանքից անցումը մեքենայականի, մանուֆակտուրայի վերածումը ֆաբրիկայի։ Դա ագրարային տնտեսությունից արդյունաբերական արտադրության անցում է, որը հանգեցնում է հասարակության վերափոխման։ Արդյունաբերական հեղափոխությունը տարբեր երկրներում տեղի էր ունենում տարբեր ժամանակահատվածներում, սակայն ընդհանուր առմամբ արդյունաբերական հեղափոխությունը սկսվեց 18-րդ դարի կեսերից և ավարտվեց 19-րդ դարում։ Արդյունաբերական հեղափոխության հետևանքով տեղի ունեցավ արդյունաբերության արագ զարգացում և կապիտալիզմի՝ որպես աշխարհի գերիշխող տնտեսական համակարգի հաստատող համակարգ։

6.Երբ է կառուցել աշխարհում առաջին գործարանը

Առաջին  գործարանը կառուցվել է Ֆրանսիայում 1890 թվականին:

7.Տեխնիկական, ո՞ր գյուտերը և գիտական հայտնագործությունները նպաստեցին արդյունաբերական հեղաշրջման:

Հեղաշրջման պատճառը դա մեքենաների արտադրություներ:Շոգեմեքենան,շոգենավը, շոգեքարշը,շոգեշարժիչը

8.Փաստերով հիմնավորեք,որ Անգլիան արդյունաբերական հեղաշրջման ավարտին դարձել էր աշխարհի ամենազարգացած երկիրը:  

Արտադրության ամենատարբեր ճյուղերի աննախադեպ զարգացումը Անգլիան դարձրեց մեկ տնտեսական ամբողջություն:Զարգացավ համազգային շուկան: Շուկան էր որոշում ինչ արտադրել,ինչ որակի ու քանակի և ինչ գնով վաճառել:Արդյունաբերական հեղաշրջման ավարտին Անգլիան դարձավ աշխարհի ամենաարգացած երկիրը:1851թ.Լոնդոնում կազմակերպվեց տնտեսական նվաժումների առաջին համաշխարհային ցուցահանդեսը:Ցուցահանդեսին մասնակցել են նաև հայ ձեռներեցներ,որոնց արտադրանքի նմուշներն արժանցել են բարձր պարգևների:

Упражнение 1. В каком ряду все прилагательные качественные?

А) приморский поселок, зеленый шар, спортивная площадка

Б) изумрудная зелень, правильный ответ, сложный вопрос

В) плавательный бассейн, чистые руки, звонкий голос

Упражнение 2. В каком ряду все прилагательные относительные?

А) летняя ночь, березовый сок, оловянное кольцо

Б) утренняя почта, серебряный голос, папин шарф

В) малиновое варенье, малиновый берет, каменное лицо

Упражнение 3. В каком ряду все прилагательные притяжательные?

А) волчий вой, заячий тулуп, лисья речь

Б) оленьи рога, рыбачий улов, бабушкин пирог

В) стиральная машина, мясной бульон, лисья норa