Վան. հայոց առաջին մայրաքաղաք

Վանը եղել է Հայաստանի առաջին մայրաքաղաքը: Վան քաղաքը հիմնադրել է Ուրարտուի թագավոր Սարդուրի Առաջինը 835-825 թ մ.թ.ա: Վանն ունեցել է տարբեր անվանումներ Բիայնա, Երվանդավան, Շամիրամակերտ, Վանտոսպ և այլն: Վան քաղաքի մեջտեղում եղել է միջնաբերդը, որ պահպանել է քաղաքը և չի թողել, որ հակառակորդը գրավի: Վանը եղել է բնությամբ հարուստ քաղաք: Վանում զբաղվել են տարբեր հետաքրքիր գործերով, օրինակ՝ ձկնորսությամբ, որսորդությամբ: Նրանք նաև զբաղվել են արհեստներով՝ գորգագործությամբ, ոսկերչությամբ: Քաղաքում կան այգիներ, այն մասը, որտեղ հավաքված են եղել այգիներ, կոչել է Այգեստան և ասում են, որ Շամիրամ թագուհին կառուցել է իր ամառանոցը այդտեղ: Վանում է գտնվում նաև Վանա լիճը: Լճում կան տարբեր ձկներ, դրանցից ամենահայտնին Վանա տառեխն է, կա նաև Վանա կատու, որի ականջների և պոչի ծայրը մուգ է, իսկ մարմինը սպիտակ ասում են, որ կատուն մուգ է եղել  և երբ մտել է Վանա լիճը, պոչի և ականջի ծայրերը մնացել են դրսում, ջրից դուրս գալուց հետո  նա դարձել է սպիտակ, իսկ ջրից դուրս մնացած մասը մնացել մուգ գույնի, քանի որ Վանա լճի մեջ կա շատ սոդա: Վանա լճի կզիներից մեկի ՝Աղթամար կզու վրա է գտնվում Ախթամար եկեղեցին դա Արևմտյան Հայաստանի ամենագեղեցիկ եկեղեցիներից  մեկն է և դա միակ եկեղեցին է, որ գտնվում է Վանում և թուրքերը չեն դարձրել մզկիթ: